Dijital televizyon ya da bilgisayar ekranının çözünürlüğü hem dikey hem de yatay olarak birbirinden bağımsız piksellerin sayısı ile ifade edilir. Görüntü çözünürlüğü katot ışın tüpü(CRT) ve düz ekran veya projeksiyon görüntüsü gibi farklı faktörlere bağlı olduğundan terimlerde biraz karışıklık çıkabiliyor. Görüntü çözünürlüğünün, plazma görüntü ekranları(PDPs), sıvı kristal görüntüler(LCD), dijital ışık hesaplamalı(DLP) projektörler veya benzer teknolojiler ve basitçe satır ve sütunların fiziksel sayıları tarafından oluşan sabit piksel dizisi gibi uygulamalarda anlam karışıklığı çıkmaktadır. Bunların sonucunda sabit piksel dizisi kullanmamızın sebebi çoklu formatlı video girişlerinde ayarlamaların yapılması için dijital ekran işlemcisi ve ram gerekliliğinin olması.
Burada kullanılan çözünürlük kelimesi sizi yanıltmasın. “Görüntü çözünürlüğü” terimi sıklıkla piksel boyutları için kullanılır (ör. 1280x1024), halbuki görüntüyü oluşturan inç başına pikselleri(dijital) veya resimdeki yatay çizgilerin sayısı(analog) hakkında bilgi vermeliydi.
Günümüz standartları
Televizyonlarda kullanılan çözünürlükler.
SDTV ---> 480i (NTSC 720x480 iki tane 240 satırlık alandan oluşmuştur)
SDTV ---> 576i (PAL 720X576 iki tane 288 satırlık alandan oluşmuştur)
EDTV---> 480p (NTSC 720x480)
HDTV---> 720p (1280x720)
HDTV--->1080i (1280x1080, 1440x1080, veya 1920x1080 iki tane 540 satırlık alandan oluşmuştur)
HDTV---> 1080p (1920x1080)
Bilgisayarlarda daha yüksek çözünürlükler vardır.
Günümüzde 1024x768 varsayılan çözünürlük olarak kabul edilmektedir. Temmuz 2002 de 1024x768 en çok kullanılan çözünürlük olduğunda birçok web sitesi ve mültimedya üreticisi 800x600 den 1024x768 e geçmek zorunda kaldı. LCD monitör kullanıcıları tek bir çözünürlükte en net görüntüyü görebiliyorlar. Diyelim ki bir LCD monitörün standart çözünürlüğü 1280x1024 olsun. Siz monitörü 800X600 de çalıştırmak istediğinizde görüntüde bulanıklık oluşacaktır. Çünkü LCD monitörün piksel sayısı sabittir ve aynı pikselle farklı bir görüntüyü oluştururken monitör ölçeklendirmeyi hatalı yapacaktır.
Pahalı olmayan LCD monitörlerde 5:4 oranı ile 1280x1024 masaüstü uygulamaları için oldukça popülerdir. Birçok bilgisayar kullanıcısı CAD kullanıcıları dahil, grafik artistleri ve bilgisayar oyunları oynayanlar bilgisayarlarını 1600x1200(UXGA Ultra-extended) çözünürlüğü ile kullanmaktalar. Diğer kullanılabilen çözünürlüklere örnek olarak 1400x1050 (SXGA+), ve geniş oranlar ise 1280x720 (WXGA), 1680x1050 (WSXGA+) ve 1920x1200 (WUXGA) verilebilir.Günümüzün yeni en yüksek çözünürlüğü ise 2560x1600 (WQXGA) dır.
Genelde meraklı olan bilgisayar kullanıcıları monitörlerini, monitörlerinin desteklemediği bir çözünürlüğü denemeye kalktıklarında ne yapacaklar.Her ne kadar ekran kartı üreticileri monitörün desteklemediği çözünürlükleri saklasalar da yine meraklı kullanıcılar bunu kaldırıp deniyorlar ve sonra hüsran. Windows buna karşı önlemini almış bulunmakta. Monitörde yaptığınız her değişiklikte 15 sn içinde ok tuşuna basmazsanız yapılan değişikliği kabul etmiyor. Ama benim gibi her soruya hem pat diye enter tuşuna basıp geçiyorsanız işiniz var demektir. Bir kısmımız bilgisayarı yeniden başlatır ve Windows loading ekranını gördüğünde önce sevinir sonra monitörünün desteklenmeyen çözünürlüklerde gösterdiği logoları görünce çıldırır ve en bilinen yöntem formatı atar. Şimdi size 5 dakikada formatsız nasıl çözeceğinizi anlatacağım.Öncellikle Windowsumuzu güvenli kipte açıyoruz.
Sonra başlat çalıştırdan regedit yazıp registryi açıyoruz. Buradan sırasıyla aşağıda yazdığım yolu takip ediyorsunuz.
HKEY_CURRENT_CONFIG\System\CurrentControlSet\Control\VIDEO\{Address of primary video card}\0000\
Bu sayfada DefaultSettings.XResolution sizin yatay çözünürlüğünüz ve DefaultSettings.YResolution sizin dikey çözünürlüğünüzdür. Buradan istediğiniz gibi eski çözünürlüklerinizden birini girebilirsiniz. Unutmadan söyleyeyim en çok yapılan yanlışlardan biri orada değeri hexadecimal de yazmaktır.Siz değeri girerken decimal seçmeyi unutmayın.Bilgisayarı normal başlangıç ile açın.Sorunsuz açılacaktır.
